Namo Shetkari Mahasamman महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी आनंदाची बातमी समोर येत आहे. राज्य सरकार ‘नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजने’अंतर्गत मिळणाऱ्या आर्थिक सहाय्यात लक्षणीय वाढ करण्याच्या विचारात आहे.
या योजनेद्वारे सध्या शेतकऱ्यांना वार्षिक ६,००० रुपये मिळतात, परंतु आता सरकारने ही रक्कम ३,००० रुपयांनी वाढवण्याचा प्रस्ताव तयार केला आहे. जर हा प्रस्ताव मंजूर झाला, तर राज्यातील शेतकऱ्यांना दरवर्षी ९,००० रुपये मिळतील, आणि केंद्र सरकारच्या पीएम किसान सन्मान निधी योजनेसह एकूण १५,००० रुपये वार्षिक मदत शेतकऱ्यांच्या हाती पडेल.
‘नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना’ – एक परिचय
‘नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना’ ही महाराष्ट्र सरकारने राज्यातील शेतकऱ्यांच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा करण्यासाठी सुरू केलेली महत्त्वाची योजना आहे. या योजनेची सुरुवात २०२३-२४ मध्ये झाली असून, ही योजना केंद्र सरकारच्या ‘प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजने’च्या धर्तीवर आधारित आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश शेतकऱ्यांना शेती कामासाठी आवश्यक असलेल्या निविष्ठांसाठी आर्थिक मदत करणे हा आहे.
Also Read:
पुढील 24 तासात महाराष्ट्रात या भागात कोसळणार अवकाळी पाऊस Maharashtra Weather Updates Today
सध्या या योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांना वार्षिक ६,००० रुपये दिले जातात. हे पैसे पाच समान हप्त्यात थेट शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा केले जातात. राज्य सरकारच्या या उपक्रमामुळे शेतकऱ्यांना शेतीसाठी आवश्यक बियाणे, खते, कीटकनाशके आणि इतर साहित्य खरेदीसाठी आर्थिक मदत होते. या योजनेमुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवण्यास मदत होते, त्यामुळे त्यांच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा होते.
योजनेचा लाभ किती शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचला?
महाराष्ट्र सरकारच्या अहवालानुसार, ‘नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजने’चा लाभ ऑक्टोबर २०२४ पर्यंत ९१.४५ लाख शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचला आहे. या योजनेअंतर्गत आतापर्यंत एकूण ९,०५५.८३ कोटी रुपये शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा करण्यात आले आहेत. हे पैसे वर्षभरात तीन वेळा म्हणजेच तीन हप्त्यांमध्ये देण्यात आले आहेत.
राज्यातील विविध जिल्ह्यांमधील शेतकऱ्यांनी या योजनेचा लाभ घेतला आहे. विदर्भ, मराठवाडा, पश्चिम महाराष्ट्र, कोकण या सर्व भागांतील शेतकऱ्यांपर्यंत या योजनेचे फायदे पोहोचले आहेत. विशेषत: दुष्काळी भागातील शेतकऱ्यांना या योजनेमुळे मोठी मदत झाली आहे.
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेत वाढीची शक्यता
मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी नुकतीच ‘नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजने’तील रक्कम वाढवण्याची शक्यता असल्याचे संकेत दिले आहेत. त्यांनी सांगितले की, सरकार या योजनेअंतर्गत मिळणारी रक्कम ६,००० रुपयांवरून ९,००० रुपये करण्याचा विचार करत आहे. ही वाढ झाल्यास, केंद्र सरकारच्या पीएम किसान योजनेअंतर्गत मिळणाऱ्या ६,००० रुपयांसह, शेतकऱ्यांना एकूण १५,००० रुपये वार्षिक मदत मिळेल.
उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांच्या अर्थसंकल्पीय भाषणात या वाढीबद्दल घोषणा होण्याची शक्यता आहे. या वाढीमुळे राज्यातील शेतकऱ्यांना मोठा आर्थिक फायदा होईल, विशेषत: लहान व सीमांत शेतकऱ्यांना याचा अधिक लाभ होईल.
नमो शेतकरी योजना आणि पीएम किसान योजना यांच्यातील सहसंबंध
‘नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना’ ही महाराष्ट्र सरकारची योजना असून, ‘प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना’ ही केंद्र सरकारची योजना आहे. या दोन्ही योजना एकमेकांच्या पूरक आहेत. जे शेतकरी पीएम किसान योजनेचे लाभार्थी आहेत, तेच शेतकरी ‘नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजने’साठी पात्र आहेत.
Also Read:
शेतकऱ्यांच्या खात्यात आज येणार 2555 कोटी! पिक विमाच्या मोठ्या अपडेट update on crop insurance
पीएम किसान योजनेची सुरुवात केंद्र सरकारने २०१८-१९ मध्ये केली होती. या योजनेअंतर्गत देशभरातील शेतकऱ्यांना वार्षिक ६,००० रुपये दिले जातात. ऑक्टोबर २०२४ पर्यंत, महाराष्ट्रातील ११७.५५ लाख शेतकऱ्यांना एकूण ३३,४६८.५५ कोटी रुपये या योजनेअंतर्गत मिळाले आहेत. आतापर्यंत या योजनेतून शेतकऱ्यांना १९ वेळा पैसे मिळाले आहेत, ज्याची एकूण रक्कम ३८,००० रुपये होते.
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेची पात्रता आणि लाभ
कोण पात्र आहे?
‘नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजने’साठी कोण पात्र आहे, याबद्दल सरकारने स्पष्ट निकष जाहीर केले आहेत:
- महाराष्ट्र राज्यातील शेतकरी असावा.
- पीएम किसान योजनेचा लाभार्थी असावा.
- प्रत्येक कुटुंबातील एकच व्यक्ती या योजनेचा लाभ घेऊ शकते.
- सरकारी कर्मचारी, आयकर भरणारे, निवृत्तिवेतनधारक या योजनेसाठी अपात्र आहेत.
सध्या किती आर्थिक लाभ मिळतो?
सध्या या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना वार्षिक ६,००० रुपये मिळतात. हे पैसे पाच समान हप्त्यांमध्ये शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा केले जातात. आता सरकार ही रक्कम ९,००० रुपये करण्याचा विचार करत आहे.
हप्त्यांची वेळापत्रक
‘नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजने’अंतर्गत मिळणारे पैसे वर्षभरात पाच समान हप्त्यांत दिले जातात. प्रत्येक हप्त्यात शेतकऱ्यांच्या खात्यात १,२०० रुपये जमा केले जातात (सध्याच्या ६,००० रुपयांच्या वार्षिक रक्कमेनुसार). जर वार्षिक रक्कम ९,००० रुपये झाली, तर प्रत्येक हप्त्यात १,८०० रुपये मिळतील.
योजनेचे फायदे आणि परिणाम
‘नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजने’मुळे महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांना अनेक फायदे झाले आहेत:
- आर्थिक मदत: या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना शेतीसाठी आवश्यक गोष्टी खरेदी करण्यासाठी आर्थिक मदत होते.
- कर्जमुक्ती: नियमित आणि हमखास येणाऱ्या या पैशांमुळे शेतकऱ्यांना कर्जाचा बोजा कमी करण्यास मदत होते.
- जीवनमान सुधारणा: या आर्थिक मदतीमुळे शेतकऱ्यांच्या कुटुंबाचे जीवनमान सुधारण्यास मदत होते.
- शेती खर्चात मदत: बियाणे, खते, कीटकनाशके इत्यादींच्या वाढत्या किंमतींच्या पार्श्वभूमीवर, ही आर्थिक मदत शेतकऱ्यांना शेती खर्चात मदत करते.
- आत्महत्या प्रवण भागात मदत: विदर्भ, मराठवाडा सारख्या शेतकरी आत्महत्या प्रवण भागात या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना मोठी मदत झाली आहे.
महाराष्ट्र सरकारने ‘नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजने’तील रक्कम वाढवण्याचा विचार करत असल्याचे जाहीर केले आहे. या वाढीमुळे शेतकऱ्यांना मोठा फायदा होण्याची अपेक्षा आहे. ही वाढ झाल्यास, केंद्राच्या पीएम किसान योजनेसह एकूण १५,००० रुपये वार्षिक मदत शेतकऱ्यांना मिळेल.
सरकारने या योजनेसोबतच शेतीविषयक अन्य योजनांवरही भर दिला आहे. याअंतर्गत शेती यांत्रिकीकरण, सिंचन सुविधा, पीक विमा, कृषी पायाभूत सुविधा यांसारख्या क्षेत्रांमध्ये गुंतवणूक केली जात आहे. सरकारच्या या प्रयत्नांमुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवण्यास मदत होईल, त्यामुळे त्यांच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा होईल.
महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी ‘नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजने’त होणारी वाढ ही एक महत्त्वपूर्ण घटना ठरू शकते. या योजनेतील रक्कम वाढल्यास, राज्यातील ९१ लाखांहून अधिक शेतकऱ्यांना याचा फायदा होईल. शेतकऱ्यांना मिळणारी ही आर्थिक मदत त्यांच्या जीवनमानात सुधारणा करण्यास आणि शेतीतील आधुनिकीकरणास मदत करेल.
सरकारने असे अनेक पाऊल उचलल्यास, शेतकऱ्यांच्या हिताचे संरक्षण होईल आणि त्यांच्या उत्पन्नात वाढ होईल. शेतकरी हा भारतीय अर्थव्यवस्थेचा कणा आहे, त्यामुळे त्यांच्या कल्याणासाठीच्या या योजना देशाच्या विकासासाठी महत्त्वपूर्ण आहेत.
